Παγκόσμιο ρεκόρ για τη Θεσσαλονίκη: Η πόλη με το λιγότερο πράσινο!

Με το... κιάλι ψάχνει κανείς να βρει λίγο πράσινο στην
τσιμεντούπολη που λέγεται Θεσσαλονίκη

Μαύρες σκέψεις, δημιουργούν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης, κ.Πάνος Σταθακόπουλος, και από τα οποία προκύπτει ότι η Θεσσαλονίκη, μαζί με την Αθήνα, κατέχουν αρνητικό ρεκόρ αναφορικά με το ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο, γεγονός που δείχνει και το υποβαθμισμένο επίπεδο ζωής των κατοίκων του πολεοδομικού συγκροτήματος.

Η άναρχη δόμηση όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, η πολιτική της εμπορευματοποίησης της γης που εφάρμοσαν οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις του τόπου, οι «μίζες» και τα «στραβά μάτια» στις άδειες από τις πολεοδομίες, η λογική της πολυκατοικίας αλλά και η τακτική της «αρπαχτής» από τους κάθε λογής εργολάβους, οδήγησαν το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης να έχει τη μικρότερη εδαφοκάλυψη σε πράσινο.

Αφαντο το πράσινο 

Το νέο Ρυθμιστικό της Θεσσαλονίκης, καλύπτει έκταση 1.020.000 εκταρίων (το 54% της έκτασης της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που αριθμεί 1.866.000 εκτάρια), δηλαδή τρεις φορές μεγαλύτερη της Αθήνας και επτά φορές μεγαλύτερη του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (13.800 εκτάρια).

Ο κ. Σταθακόπουλος ανακοίνωσε τη δημιουργία Παρατηρητηρίου Αειφορίας και Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης, προκειμένου να καταγράφονται και να αξιολογούνται περιβαλλοντικοί δείκτες, να υιοθετούνται και να επιτυγχάνονται στόχοι, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί ουσιαστική βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και να γίνει βιώσιμη η Θεσσαλονίκη.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του πρασίνου. Στη Θεσσαλονίκη το ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο είναι 2,75 τ.μ., όταν στο Παρίσι είναι 9, στο Βερολίνο 13, στην Αθήνα 2,75 και στην Ουάσινγκτον 50. Στην πρώτη πενταετία θα τίθεται στόχος να διπλασιαστεί ή να τριπλασιαστεί, όπως είπε ο κ. Σταθακόπουλος, και στη 15ετία η Θεσσαλονίκη θα επιχειρείται να προσεγγίσει τα 10 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο, που είναι το διεθνώς αποδεκτό όριο για τους κατοίκους ενός αστικού κέντρου. Για να γίνει αυτό πρέπει μακροπρόθεσμα στους αστικούς χώρους να ενταχθούν περίπου 240.000 εκτάρια πρασίνου.

Οι λύσεις 

Οι προβλέψεις για την πληθυσμιακή εξέλιξη της περιοχής είναι 1,6 εκατ. κάτοικοι ώς το 2022, όταν σήμερα είναι 1,15 εκατ. και έχουν θεσμοθετηθεί οικιστικοί υποδοχείς για περίπου 2,5 εκατομμύρια πολίτες. Το νέο Ρυθμιστικό καταγράφει τις ανάγκες της περιοχής, που εστιάζονται, σύμφωνα με τον κ. Σταθακόπουλο, στην εξυγίανση υποβαθμισμένων περιοχών μέσω της «αστικής αναγέννησης» (αφορά περιοχές του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, βιοτεχνικούς θύλακες και αστικές ζώνες) και εφαρμογή των αρχών της συμπαγούς πόλης (οι συνεχείς επεκτάσεις των πόλεων και των δημοτικών διαμερισμάτων στοιχειοθετούν την απώλεια της γειτονιάς, της πόλης κτλ., κάτι που φαίνεται στην περιοχή από τη σταδιακή ένωση οικισμών μεταξύ τους και τα ασαφή πλέον όρια). 

Ενα άλλο βασικό στοιχείο είναι η διασφάλιση ικανοποιητικών πληθυσμιακών πυκνοτήτων. Σήμερα η Θεσσαλονίκη είναι υπερδομημένη και με απαρχαιωμένο σε πολλές περιπτώσεις οικοδομικό απόθεμα. Για να βελτιωθεί η κατάσταση, προτείνονται κίνητρα ανακύκλωσης γης και κτιρίων. Απαραίτητη, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΡΘ, είναι και η ανασυγκρότηση του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, που επιτυγχάνεται με διακοπή της διάχυτης δόμησης και άρα περιορισμό της οικιστικής ανάπτυξης των πόλεων. 

Μεγάλη βαρύτητα δίνεται και πάλι στο πράσινο (αστικό και περιαστικό), αφού προτείνεται ενιαίο πλέγμα για τους χώρους στρατοπέδων, ρεμάτων και δασών, ώστε μέσω της ενοποίησης να αυξηθεί το ποσοστό πρασίνου. 

Στόχος ειδικά για την πόλη της Θεσσαλονίκης είναι η βιώσιμη κινητικότητα, δηλαδή η απομάκρυνση του ΙΧ από τα κέντρα, η απόδοση χώρου στη βασική λειτουργία (κατοικία), η έμφαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς (φιλικά στο περιβάλλον) και η δημιουργία ποδηλατόδρομων, δρόμων ήπιας κυκλοφορίας, τραμ κ.λπ.