Η ελληνική κοινότητα Δαμασκού και Χαλεπίου, οι Συρο-Κρητικοί του Χαμιντιέ και τα διάσπαρτα σε όλη τη χώρα ελληνιστικά μνημεία
Όλη η Συρία είναι διάσπαρτη από τα ίχνη του παρελθόντος. Δεν είναι υπερβολή ο ισχυρισμός ότι σ αυτή τη χώρα κρύβεται μια «άλλη» Ελλάδα. Οι Σελευκίδες, διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχτισαν πολλές πόλεις όπως την Αντιόχεια και την Απάμεια.
H Eλληνοορθόδοξη Μονή της Παναγίας της Σεντνάγια
Οι ταραχές στη Συρία και το αιματοκύλισμα του Συριακού λαού από το δικτατορικό καθεστώς Άσαντ, προκαλούν αγωνία για την τύχη του ελληνισμού σε αυτή την αραβική χώρα με την μακραίωνη ιστορία.
Στη Συρία διαβιούν περί τα 1.500 άτομα ελληνικής καταγωγής, τα περισσότερα από τα οποία φέρουν τη συριακή ιθαγένεια, μοιράζονται δε μεταξύ της πρωτεύουσας Δαμασκού και του Χαλεπίου, που είναι το κύριο εμπορο-οικονομικό κέντρου της Συρίας.
Η οργανωμένη κοινότητα της Δαμασκού, που αριθμεί σήμερα πάνω από 150 μέλη, λειτουργεί από το 1913 και συμμετέχει στις διαδικασίες του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού. Μικρός αριθμός ομογενών υπάρχει και στις πόλεις Λαοδίκεια, Ταρτούς, Χομς.
Δεν υπάρχουν προγράμματα ελληνικών σπουδών στα συριακά πανεπιστήμια. Η ελληνική γλώσσα διδάσκεται σε προαιρετική βάση από εκπαιδευτικό αποσπασμένο από το ΥΠΕΠΘ, στους χώρους του Πολιτιστικού Κέντρου της Κοινότητας.
Στο σταυροδρόμι 3 ηπείρων, της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης, η Συρία υπήρξε τόπος σύγκρουσης και συγχώνευσης πολλών πολιτισμών. Δεν υπάρχει τόπος άλλος στην Ανατολή, ίσως και σ’ ολόκληρο τον κόσμο που να υπάρχουν τόσα πολλά αλλά και ποικίλων πολιτισμών μνημεία. Από τη Συρία πέρασαν Αιγύπτιοι, Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Τούρκοι και άλλοι. Οι διάδοχοι του Μ.Αλεξάνδρου «άφησαν» μεγάλο πολιτισμό (Σέλευκος, Αντίοχος).
Η Συρία είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες χώρες του κόσμου. Ο πληθυσμός της φτάνει μαζί με τους πρόσφυγες στα 17 εκατομμύρια. Το 90% είναι μουσουλμάνοι κι απ’ αυτούς το 80% Σουνίτες. Έκπληξη αποτελεί και ο μεγάλος αριθμός των ορθόδοξων, των Ρουμ Ορτοντόξ που φτάνουν περίπου τις 700.000, καθώς και πολλές ορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες ή τα χριστιανικά χωριά. Πολλά απ’ αυτά τα χωριά όπως το Μπλου Νταν και η Σεντάγια καυχώνται για τη βυζαντινή καταγωγή τους και οι κάτοικοί τους διατηρούν στα σπίτια τους εικόνες βυζαντινών αυτοκρατόρων μαζί με δικέφαλους αετούς.
Η Μονή Σεντάγια (της Παναγίας στην Αραβική) που από την ίδρυσή της το 547 χαίρει μεγάλης φήμης σ’ όλο τον Ανατολικό χριστιανικό κόσμο. Η Μονή ανήκει στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Δαμασκού. Στη Συρία υπάρχουν πολλές πόλεις με ελληνικά ονόματα, από τα χρόνια του Σέλευκου και του Αντίοχου.
Η Συρία είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες χώρες του κόσμου. Ο πληθυσμός της φτάνει μαζί με τους πρόσφυγες στα 17 εκατομμύρια. Το 90% είναι μουσουλμάνοι κι απ’ αυτούς το 80% Σουνίτες. Έκπληξη αποτελεί και ο μεγάλος αριθμός των ορθόδοξων, των Ρουμ Ορτοντόξ που φτάνουν περίπου τις 700.000, καθώς και πολλές ορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες ή τα χριστιανικά χωριά. Πολλά απ’ αυτά τα χωριά όπως το Μπλου Νταν και η Σεντάγια καυχώνται για τη βυζαντινή καταγωγή τους και οι κάτοικοί τους διατηρούν στα σπίτια τους εικόνες βυζαντινών αυτοκρατόρων μαζί με δικέφαλους αετούς.
Η Μονή Σεντάγια (της Παναγίας στην Αραβική) που από την ίδρυσή της το 547 χαίρει μεγάλης φήμης σ’ όλο τον Ανατολικό χριστιανικό κόσμο. Η Μονή ανήκει στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Δαμασκού. Στη Συρία υπάρχουν πολλές πόλεις με ελληνικά ονόματα, από τα χρόνια του Σέλευκου και του Αντίοχου.
Το Συρο-κρητικό χωριό Χαμιντιέ
Στον Έλληνα επισκέπτη η Συρία, εκτός του πλήθους των Ελληνιστικών αρχαιοτήτων που κάνει τη χώρα μια άλλη άγνωστη «Μεγάλη Ελλάδα», προσφέρει και μια άλλη εμπειρία. Την ελληνική γλώσσα και παράδοση του κρητικού χωριού στη Συρία, Χαμιντιέ. Τελικά ποιοι είναι αυτοί οι ιδιόρρυθμοι μουσουλμάνοι, με την ιδιότυπη κλειστή κοινωνία, που για πάνω από έναν αιώνα δεν αφομοιώθηκαν με τους «Αραπάδες», κρατούν ζωντανά τα ελληνικά ήθη και έθιμα και άθικτη την κρητική τους ψυχή;
Οι κρητικοί του Χαμιντιέ αναγκάστηκαν – εκτοπίστηκαν – να εγκαταλείψουν την Κρήτη το 1896 επί οθωμανικής αυτοκρατορίας γιατί συνεργαζόταν με τους χριστιανούς στις εναντίον των Τούρκων εξεγέρσεις, πληρώνοντας έτσι το τίμημα των παζαριών της υψηλής Πύλης με τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Κι όλη αυτή η οδύσσεια, αυτός ο ξεριζωμός έγινε λόγω του εξισλαμισμού τους.
Οι κρητικοί του Χαμιντιέ αναγκάστηκαν – εκτοπίστηκαν – να εγκαταλείψουν την Κρήτη το 1896 επί οθωμανικής αυτοκρατορίας γιατί συνεργαζόταν με τους χριστιανούς στις εναντίον των Τούρκων εξεγέρσεις, πληρώνοντας έτσι το τίμημα των παζαριών της υψηλής Πύλης με τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Κι όλη αυτή η οδύσσεια, αυτός ο ξεριζωμός έγινε λόγω του εξισλαμισμού τους.
Το πώς εξισλαμίστηκαν δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Άλλοι πιστεύουν πώς έγινε κατά το τέλος της Τουρκοκρατίας στο νησί και άλλοι πως ήταν αποτέλεσμα από το παιδομάζωμα. Όπως και να’ χει αναγκάστηκαν με την πολιτική του εκφοβισμού από τους Τούρκους να εγκαταλείψουν την Κρήτη αφήνοντας πίσω τους περιουσίες, σπίτια, φίλους. Ξεγυμνωμένους και πάμφτωχους τους παρέλαβε κάποιος Τούρκος αξιωματούχος ο οποίος τους μετέφερε στα παράλια της Συρίας όπου και ρίζωσαν. Πολλοί από αυτούς μετακόμισαν στην Τρίπολη του Λιβάνου.
Σήμερα στο Χαμιντιέ υπάρχουν περίπου 3.500 Συροκρήτες, ενώ στην Τρίπολη γύρω στις 7.000 που μιλούν ελληνικά με κρητική προφορά. Διατηρούν τα ελληνικά επίθετά τους, π.χ. Αλή Μανουσάκης, Μουσταφά Μελισσουργάκης. Είναι ιδιαίτερα περήφανοι για την κρητική καταγωγή τους. Διατηρούν τις ελληνικές παραδόσεις. Σταυρώνουν το ψωμί πριν το κόψουν, βάφουν κόκκινα αυγά, τραγουδούν κρητικές μαντινάδες. Τη λέξη Τούρκος τη θεωρούν βρισιά. «Μας λένε «Τουρκοκρητικούς» επειδή είμαστε μουσουλμάνοι, αυτό μας «λερώνει», εμείς είμαστε Έλληνες, αν είμασταν Τούρκοι θα’ χαμε τουρκική γλώσσα».
Γνωρίζουν το μύθο του Μ.Αλεξάνδρου. αν και εξισλαμισμένοι νυμφεύονται μόνο μία γυναίκα, μισούν το διαζύγιο. Μαγειρεύουν ελληνικά (κρητικά) φαγητά. Αρκετοί έχουν βαπτιστεί χριστιανοί Ορθόδοξοι με δική τους πρωτοβουλία. Το όνειρο της ζωής τους είναι πριν πεθάνουν να επισκεφτούν την Κρήτη.
Η Ελλάδα όμως τι κάνει γι’ αυτούς; Τίποτα, εκτός από το να τους κλείνει την πόρτα. Στην Κύπρο τουλάχιστον τους δίνουν άδεια παραμονής να δουλεύουν σε εποχιακές δουλειές. Αισθάνονται αδικημένοι για όλα αυτά. Δεν παύουν να κουβαλούν μέσα τους την απλότητα, τη λεβεντιά και την κρητική φιλοξενία. Το σπουδαιότερο είναι ν’ αναγνωριστούν από την Ελλάδα σαν κομμάτι της ελληνικής διασποράς για να σταματήσει επιτέλους η αδικαιολόγητη καχυποψία εις βάρος τους ενώ σε αμέτρητες περιπτώσεις είναι υπέρμετρη η εμπιστοσύνη που δείχνουμε σ’ αναγνωρισμένους εχθρούς της πατρίδας μας.
Υπάρχουν κι άλλα που θα μπορούσαν να γίνουν, όπως αυτό της παιδείας. Τα παιδιά μιλούν ελληνικά, μεγαλώνουν αγνοώντας τη Συριακή γλώσσα, την πρωτομαθαίνουν στο σχολείο. Οι Χαμεντιανοί ενημερώνονται για την Ελλάδα και την Κρήτη μέσα από την τηλεόραση και τους συγγενείς τους στην Κρήτη. Το Χαμιντιέ παρ’ όλη την απομόνωσή του από τη μητροπολιτική Ελλάδα, οι κάτοικοί του με τους περιορισμένους πόρους τους αλλά και τη σίγουρη συνείδηση της κρητικής τους καταγωγής, συνεχίζουν να διατηρούν και να διαδίδουν την ελληνική γλώσσα στη Μ. Ανατολή και πάντα λένε: «Η Κρήτη είναι στο αίμα μας».
Σήμερα στο Χαμιντιέ υπάρχουν περίπου 3.500 Συροκρήτες, ενώ στην Τρίπολη γύρω στις 7.000 που μιλούν ελληνικά με κρητική προφορά. Διατηρούν τα ελληνικά επίθετά τους, π.χ. Αλή Μανουσάκης, Μουσταφά Μελισσουργάκης. Είναι ιδιαίτερα περήφανοι για την κρητική καταγωγή τους. Διατηρούν τις ελληνικές παραδόσεις. Σταυρώνουν το ψωμί πριν το κόψουν, βάφουν κόκκινα αυγά, τραγουδούν κρητικές μαντινάδες. Τη λέξη Τούρκος τη θεωρούν βρισιά. «Μας λένε «Τουρκοκρητικούς» επειδή είμαστε μουσουλμάνοι, αυτό μας «λερώνει», εμείς είμαστε Έλληνες, αν είμασταν Τούρκοι θα’ χαμε τουρκική γλώσσα».
Γνωρίζουν το μύθο του Μ.Αλεξάνδρου. αν και εξισλαμισμένοι νυμφεύονται μόνο μία γυναίκα, μισούν το διαζύγιο. Μαγειρεύουν ελληνικά (κρητικά) φαγητά. Αρκετοί έχουν βαπτιστεί χριστιανοί Ορθόδοξοι με δική τους πρωτοβουλία. Το όνειρο της ζωής τους είναι πριν πεθάνουν να επισκεφτούν την Κρήτη.
Η Ελλάδα όμως τι κάνει γι’ αυτούς; Τίποτα, εκτός από το να τους κλείνει την πόρτα. Στην Κύπρο τουλάχιστον τους δίνουν άδεια παραμονής να δουλεύουν σε εποχιακές δουλειές. Αισθάνονται αδικημένοι για όλα αυτά. Δεν παύουν να κουβαλούν μέσα τους την απλότητα, τη λεβεντιά και την κρητική φιλοξενία. Το σπουδαιότερο είναι ν’ αναγνωριστούν από την Ελλάδα σαν κομμάτι της ελληνικής διασποράς για να σταματήσει επιτέλους η αδικαιολόγητη καχυποψία εις βάρος τους ενώ σε αμέτρητες περιπτώσεις είναι υπέρμετρη η εμπιστοσύνη που δείχνουμε σ’ αναγνωρισμένους εχθρούς της πατρίδας μας.
Υπάρχουν κι άλλα που θα μπορούσαν να γίνουν, όπως αυτό της παιδείας. Τα παιδιά μιλούν ελληνικά, μεγαλώνουν αγνοώντας τη Συριακή γλώσσα, την πρωτομαθαίνουν στο σχολείο. Οι Χαμεντιανοί ενημερώνονται για την Ελλάδα και την Κρήτη μέσα από την τηλεόραση και τους συγγενείς τους στην Κρήτη. Το Χαμιντιέ παρ’ όλη την απομόνωσή του από τη μητροπολιτική Ελλάδα, οι κάτοικοί του με τους περιορισμένους πόρους τους αλλά και τη σίγουρη συνείδηση της κρητικής τους καταγωγής, συνεχίζουν να διατηρούν και να διαδίδουν την ελληνική γλώσσα στη Μ. Ανατολή και πάντα λένε: «Η Κρήτη είναι στο αίμα μας».
Aπάμεια-Πέλλα, ελληνιστική πρωτεύουσα του Σελεύκου, στη Β. Συρία. Σώζεται η κιονοστοιχία της κεντρικής αρτηρίας (1,5 χλμ. μήκος) της ρωμαϊκής εποχής. |
Ίχνη του ελληνιστικού παρελθόντος παντού
Εκτός από την ελληνική σφραγίδα αυτοκρατορίες από τη Ρώμη, την Περσία, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τη Βαβυλώνα έχουν αφήσει στη Συρία τη δική τους αρχιτεκτονική ετικέτα ο καθένας. Τα απομεινάρια στην Παλμύρα είναι από τα κορυφαία της Μέσης Ανατολής.
Η πόλη των Φοινίκων, όπως ονομάστηκε από τους Έλληνες, υπήρξε η πόλη της ξακουστής βασίλισσας της αρχαιότητας Ζηνοβίας, που με τη φιλοσοφία της προκάλεσε εκείνα τα χρόνια την κοσμοκράτειρα Ρώμη. Τελικά όμως ηττήθηκε και η δεμένη με χρυσές αλυσίδες αυτοκράτειρα σώθηκε την υστάτη στιγμή από τον Αυρηλιανό, που μαζί με τη ζωή της χάρισε και μια έπαυλη στο προάστιο Τίβαρι (σημερινό Τίβολι), όπου πέθανε σε ηλικία 74 ετών.
Ασσύριοι, Σουμέριοι, Φοίνικες, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Έλληνες και Ρωμαίοι με τις αυτοκρατορίες και τον πολιτισμό τους επηρέασαν ο ένας τον άλλο. Σ αυτό το έδαφος ο άνθρωπος ανακάλυψε τα μυστικά της γεωργίας, της μεταλλουργίας, αλλά το πιο σπουδαίο εφηύρε το πρώτο- πρώτο αλφάβητο. Θρησκείες, φιλοσοφίες, γλώσσα του εμπορίου, σύστημα θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού όλα αναπτύχθηκαν στην αρχαία Συρία
Παλμύρα |
Από εδώ περνούσαν τα καραβάνια που έρχονταν από τη Βαβυλωνία και διέσχιζαν τον Τίγρη ποταμό. Τα σωριασμένα ερείπια μαρτυρούν τη δόξα και το μεγαλείο του παρελθόντος. Ναοί, ανάκτορα, ταφικά μνημεία. Ξεχωρίζει ο ναός του Μπελ, του θεού Ήλιου. Η κάθε πλευρά του έχει ύψος δεκαπέντε μέτρα και ύψος σαράντα. Αυτό που μένει στον επισκέπτη είναι τα ανάγλυφα με τον Ηρακλή και τον Άρη και οι 268 κολώνες με τα κορινθιακά κιονόκρανα. Αν πρέπει να δείτε ένα πράγμα στη Συρία είναι αυτό, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς , που έχει ανακηρύξει και προστατεύει η UNESCO. Σπάνια βρίσκει κανείς μία αρχαία πόλη τόσο άθικτη.
Αντίθετα η σημερινή πόλη της Παλμύρας με 40.000 κατοίκους, 200 χιλιόμετρα ανατολικά από τον Ευφράτη, φαντάζει φτωχή -παρότι βρίσκεται πάνω στο δρόμο του πετρελαιαγωγού που ξεκινά από το Κιρκούκ και καταλήγει στη Τρίπολη της Λιβύης- και μικρή μπροστά στην αίγλη και τη λαμπρότητα της παλιάς. Απέχει 300 χιλιόμ. από την πρωτεύουσα.
Δαμασκός |
Δαμασκός, η πόλη των παραμυθιών
Η πρωτεύουσα Δαμασκός, είναι μια πόλη 4,5 εκατομμυρίων με πολλές αντιθέσεις. Είναι η αρχαιότερη κατοικημένη πόλη του κόσμου και βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρων στις παρυφές της συριακής ερήμου. Όλη η γοητεία της είναι η παλιά πόλη που περιβάλλεται από ένα ρωμαϊκό τοίχο. Η σύγχρονη πλευρά της με τα μοντέρνα και πολυώροφα κτίρια σμίγει με την παλιά των σουκ, των ανατολίτικων παζαριών , του τζαμιού των Ομαγιάδων χτισμένο το 705, των παραδοσιακών καφενέδων.
Η πρωτεύουσα Δαμασκός, είναι μια πόλη 4,5 εκατομμυρίων με πολλές αντιθέσεις. Είναι η αρχαιότερη κατοικημένη πόλη του κόσμου και βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρων στις παρυφές της συριακής ερήμου. Όλη η γοητεία της είναι η παλιά πόλη που περιβάλλεται από ένα ρωμαϊκό τοίχο. Η σύγχρονη πλευρά της με τα μοντέρνα και πολυώροφα κτίρια σμίγει με την παλιά των σουκ, των ανατολίτικων παζαριών , του τζαμιού των Ομαγιάδων χτισμένο το 705, των παραδοσιακών καφενέδων.
Επιγραμματικά: Η Δαμασκός είναι η πόλη των παραμυθιών.
Στην περιοχή Τζαμπάλ, 90 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Δαμασκού, ανάμεσα σε περιβόλια και αμπέλια, βρίσκεται η Φιλιππούπολη, διάσημη ως τόπος γέννησης του Σύριου αυτοκράτορα Φιλίππου. Οι επισκέπτες στο μουσείο Σαχμπά μπορούν να δουν τεράστια μωσαϊκά με θέματα από τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, κυρίως με το Διόνυσο, την Αφροδίτη και τον Ορφέα.
Στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το Χαλέπι συναντά κανείς σημάδια χριστιανικού πολιτισμού. Βόρεια υπάρχουν τα απομεινάρια του ναού του Αγίου Συμεών. Ήταν ο μεγαλύτερος στην εποχή του και χτίστηκε επί του βυζαντινού αυτοκράτορα Ζήνωνα τον 5ο π.Χ. αιώνα. Αφιερωμένος στη μνήμη του Συμεών του στυλίτη, ο οποίος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πάνω σ ένα πέτρινο στύλο, ζώντας ασκητικά και διδάσκοντας τους πιστούς.
Στην Αντιόχεια τους πρώτους μ.Χ. αιώνες ιδρύθηκε μία από τις ισχυρότερες χριστιανικές κοινότητες της Ανατολής. Η παρακμή άρχισε γύρω στον 5ο αιώνα όταν -υπό βυζαντινή κυριαρχία- υπέστη εισβολή από τους Πέρσες. Ο Ηράκλειος την απελευθέρωσε, όμως ηττήθηκε λίγα χρόνια αργότερα και εγκατέλειψε τη Συρία στην ισλαμική εισβολή. Τα τετρακόσια χρόνια τουρκικής κυριαρχίας ήταν η πιο σκοτεινή περίοδος που τερματίστηκε το 1920 με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1922 η χώρα περιήλθε στην κυριαρχία της Γαλλίας και η ανεξαρτησία της κηρύχθηκε το 1946 με την αποχώρηση των γαλλικών στρατευμάτων.
H Eλληνοορθόδοξη Μονή της Παναγίας της Σεντνάγια
Σήμερα στη Συρία, υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο αραβόφωνοι Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί, οι οποίοι εξακολουθούν να είναι γνωστοί ως Ρουμ ( Ρωμιοί) και αυτοχαρακτηρίζονται και οι ίδιοι έτσι. Οι Ελληνορθόδοξοι Ρωμιοί στη Συρία διατηρούν ζωντανό το Βυζαντινό Ελληνικό παρελθόν της χώρας, καθώς και την Ορθόδοξη πίστη ανάμεσα σε Μουσουλμάνους. Οι Ελληνορθόδοξες εκκλησίες και Μοναστήρια είναι κατάσπαρτα σε όλη τη χώρα, και η παρουσία τους στη Δαμασκό είναι πολύ εμφανές.
Αν και οι αραβόφωνοι Ελληνορθόδοξοι Ρωμιοί της Συρίας κρατούν ζωντανό τον Ελληνικό πολιτισμό, ακόμη και την ελληνική γλώσσα κατά τις ακολουθίες τους στην εκκλησία, εμείς οι Έλληνες ως επί το πλείστον αγνοούμε την ύπαρξη τους, και δεν γνωρίζουμε ότι η Ελληνική Ορθοδοξία όχι μόνο υπάρχει αλλά και ότι είναι πολύ ζωντανή στη χώρα. Όπως και παντού αλλού, οι θεματοφύλακες του ελληνικού πολιτισμού είναι τα Ελληνορθόδοξα Μοναστήρια που βρίσκονται εκεί. Ένα τέτοιο μοναστήρι( γυναικείο) είναι αυτό της Παναγίας της Σεντνάγια, που είναι αφιερωμένο στα γενέθλια της Θεοτόκου- της μητέρα του Θεού.
Αν και οι αραβόφωνοι Ελληνορθόδοξοι Ρωμιοί της Συρίας κρατούν ζωντανό τον Ελληνικό πολιτισμό, ακόμη και την ελληνική γλώσσα κατά τις ακολουθίες τους στην εκκλησία, εμείς οι Έλληνες ως επί το πλείστον αγνοούμε την ύπαρξη τους, και δεν γνωρίζουμε ότι η Ελληνική Ορθοδοξία όχι μόνο υπάρχει αλλά και ότι είναι πολύ ζωντανή στη χώρα. Όπως και παντού αλλού, οι θεματοφύλακες του ελληνικού πολιτισμού είναι τα Ελληνορθόδοξα Μοναστήρια που βρίσκονται εκεί. Ένα τέτοιο μοναστήρι( γυναικείο) είναι αυτό της Παναγίας της Σεντνάγια, που είναι αφιερωμένο στα γενέθλια της Θεοτόκου- της μητέρα του Θεού.
Η ιστορία του είναι η ακόλουθη:
Η ιστορία της εκκλησίας και της Μονής της Παναγίας της Σεντνάγια στη Συρία που χτίστηκε πάνω σε ένα ψηλό βουνό με το ίδιο όνομα, χρονολογείται στο 547 μ.Χ.Λέγεται ότι ο Ιουστινιανός Ι, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ενώ διέσχιζε από τη Συρία με τις δυνάμεις του είτε για το δρόμο του προς τους Αγίους Τόπους είτε για μια εκστρατεία κατά των Περσών, έφθασε σε αυτή την έρημο, όπου στρατοπέδευσε ο στρατός του και σύντομα υπέστησαν από δίψα αφού υπήρχε έλλειψη νερού.Ενώ απελπίστηκαν, ο αυτοκράτορας είδε μία όμορφη γαζέλα σε μακρινή απόσταση.Την ακολούθησε με σθένος , κυνηγώντας το ζώο μέχρι που αυτό κουράστηκε και σταμάτησε σε ένα βραχώδες ύψωμα και πλησίασε μία πηγή γλυκού νερού, αλλά χωρίς να δώσει στον αυτοκράτορα την ευκαιρία να την σκοτώσει.
Ξαφνικά, μετατράπηκε σε εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που έλαμπε με ένα λαμπρό φως. Ένα λευκό χέρι τεντώθηκε προς το μέρος του και μια φωνή είπε: "Οχι, μην με σκοτώσεις, Ιουστινιανέ, αλλά κτίσε μια εκκλησία στο όνομα μου, εδώ σε αυτό το λόφο."Μετά από αυτά τα λόγια, το παράξενο ουράνιο φως και η υπερφυσική εικόνα εξαφανίστηκαν. Επιστρέφοντας, ο Ιουστινιανός διηγήθηκε αυτό που είχε δει στους υφιστάμενους του και τους διέταξε αμέσως να εκπονήσουν ένα σχέδιο για την υπό ανέγερση εκκλησία.Αφού πέρασε αρκετός καιρός και οι αρχιτέκτονες δεν ήταν σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα του σχεδίου, η Παναγιά - η γαζέλα - επανεμφανίστηκε στον Ιουστινιανό σε ένα όνειρο και του φανέρωσε έναν υπέροχο σχέδιο για ένα Μοναστήρι, του οποίου θα ήταν η προστάτιδα. Λέγεται ότι η βασική δομή του Μοναστηριού ακολουθεί αυτό το σχέδιο μέχρι σήμερα.
Στα τέλη του 8 ου αιώνα, κάποια σεβάσμια με το όνομα Μαρίνα ήταν ηγουμένη του Μοναστηριού, και ετιμάτο ευρέως για την ευσέβεια που έχει στο Θεό και στους ανθρώπους και για τον άγιο βίο της. Συνέβη ότι ένας μοναχός ερημίτης, ένας Έλληνας προσκυνητής από την Αίγυπτο με όνομα Θεόδωρος, σταμάτησε στο Μοναστήρι στο δρόμο του για στους Αγίους Τόπους. Όταν ήταν να φύγει, η ηγουμένη Μαρίνα του ζήτησε να αγοράσει από την Ιερουσαλήμ μια πολύτιμη και ωραία εικόνα της Παναγίας. Ενώ ήταν στην Ιερουσαλήμ, ξέχασε εντελώς την αποστολή που του έχει ανατεθεί και ξεκίνησε για το ταξίδι επιστροφής. Ωστόσο, καθώς πήγαινε και δεν είχε προχωρήσει πολύ μακριά από την πόλη, τον σταμάτησε μια άγνωστη φωνή: "Μήπως έχεις ξεχάσει κάτι στην Ιερουσαλήμ; Τι έκανες σε σχέση με την αποστολή που σου έθεσε η ηγουμένη Μαρίνα;"
Η ιστορία της εκκλησίας και της Μονής της Παναγίας της Σεντνάγια στη Συρία που χτίστηκε πάνω σε ένα ψηλό βουνό με το ίδιο όνομα, χρονολογείται στο 547 μ.Χ.Λέγεται ότι ο Ιουστινιανός Ι, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ενώ διέσχιζε από τη Συρία με τις δυνάμεις του είτε για το δρόμο του προς τους Αγίους Τόπους είτε για μια εκστρατεία κατά των Περσών, έφθασε σε αυτή την έρημο, όπου στρατοπέδευσε ο στρατός του και σύντομα υπέστησαν από δίψα αφού υπήρχε έλλειψη νερού.Ενώ απελπίστηκαν, ο αυτοκράτορας είδε μία όμορφη γαζέλα σε μακρινή απόσταση.Την ακολούθησε με σθένος , κυνηγώντας το ζώο μέχρι που αυτό κουράστηκε και σταμάτησε σε ένα βραχώδες ύψωμα και πλησίασε μία πηγή γλυκού νερού, αλλά χωρίς να δώσει στον αυτοκράτορα την ευκαιρία να την σκοτώσει.
Ξαφνικά, μετατράπηκε σε εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που έλαμπε με ένα λαμπρό φως. Ένα λευκό χέρι τεντώθηκε προς το μέρος του και μια φωνή είπε: "Οχι, μην με σκοτώσεις, Ιουστινιανέ, αλλά κτίσε μια εκκλησία στο όνομα μου, εδώ σε αυτό το λόφο."Μετά από αυτά τα λόγια, το παράξενο ουράνιο φως και η υπερφυσική εικόνα εξαφανίστηκαν. Επιστρέφοντας, ο Ιουστινιανός διηγήθηκε αυτό που είχε δει στους υφιστάμενους του και τους διέταξε αμέσως να εκπονήσουν ένα σχέδιο για την υπό ανέγερση εκκλησία.Αφού πέρασε αρκετός καιρός και οι αρχιτέκτονες δεν ήταν σε θέση να επιλύσουν τα προβλήματα του σχεδίου, η Παναγιά - η γαζέλα - επανεμφανίστηκε στον Ιουστινιανό σε ένα όνειρο και του φανέρωσε έναν υπέροχο σχέδιο για ένα Μοναστήρι, του οποίου θα ήταν η προστάτιδα. Λέγεται ότι η βασική δομή του Μοναστηριού ακολουθεί αυτό το σχέδιο μέχρι σήμερα.
Στα τέλη του 8 ου αιώνα, κάποια σεβάσμια με το όνομα Μαρίνα ήταν ηγουμένη του Μοναστηριού, και ετιμάτο ευρέως για την ευσέβεια που έχει στο Θεό και στους ανθρώπους και για τον άγιο βίο της. Συνέβη ότι ένας μοναχός ερημίτης, ένας Έλληνας προσκυνητής από την Αίγυπτο με όνομα Θεόδωρος, σταμάτησε στο Μοναστήρι στο δρόμο του για στους Αγίους Τόπους. Όταν ήταν να φύγει, η ηγουμένη Μαρίνα του ζήτησε να αγοράσει από την Ιερουσαλήμ μια πολύτιμη και ωραία εικόνα της Παναγίας. Ενώ ήταν στην Ιερουσαλήμ, ξέχασε εντελώς την αποστολή που του έχει ανατεθεί και ξεκίνησε για το ταξίδι επιστροφής. Ωστόσο, καθώς πήγαινε και δεν είχε προχωρήσει πολύ μακριά από την πόλη, τον σταμάτησε μια άγνωστη φωνή: "Μήπως έχεις ξεχάσει κάτι στην Ιερουσαλήμ; Τι έκανες σε σχέση με την αποστολή που σου έθεσε η ηγουμένη Μαρίνα;"
Ο Μοναχός Θεόδωρος επέστρεψε αμέσως στην Ιερουσαλήμ και βρήκε μια εικόνα της Θεοτόκου. Κατά το ταξίδι της επιστροφής προς το Μοναστήρι, έμεινε έκπληκτος από τα θαύματα που πραγματοποίησε η εικόνα. Αυτός και όλο του το καραβάνι περικυκλώθηκαν από ληστές και στη συνέχεια έτυχαν επίθεσης από άγρια θηρία. Μέσα σε αυτούς τους κινδύνους, ο ερημίτης ζητούσε πάντα την βοήθεια της Παναγίας, κρατώντας την εικόνα της, και ο ίδιος και όλο το καραβάνι του σώθηκαν από κάθε κίνδυνο.
Όταν ο Θεόδωρος επέστρεψε στο Μοναστήρι, αυτά τα γεγονότα τον έβαλαν σε πειρασμό να κρατήσει την πολύτιμη εικόνα για τον εαυτό του, και αποφάσισε να παρακάμψει τη Σεντνάγια και να πλεύσει πίσω στην Αίγυπτο. Ωστόσο, το πλοίο δεν ήταν σε θέση να βάλει πλώρη, γιατί προέκυψε μια σφοδρή καταιγίδα και φαινόταν αναπόφευκτο ότι το πλοίο θα βούλιαζε. Η συνείδηση του τον κέντρισε, και γρήγορα εγκατέλειψε το πλοίο και επέστρεψε πίσω στη Σεντνάγια.Αφού πέρασε τέσσερις μέρες στο Μοναστήρι, τον συνέπαιρνε πάλι μία ακατανίκητη επιθυμία να κάνει την εικόνα της Θεοτόκου δική του. Ζήτησε συγγνώμη από την ηγουμένη, και προσποιείται ότι δεν μπόρεσε να αγοράσει τη απαιτούμενη εικόνα, και στη συνέχεια, αποφάσισε να εγκαταλείψει κρυφά το Μοναστήρι. Το επόμενο πρωί, καθώς ήταν έτοιμος να ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής στη χώρα του και πλησίασε την πύλη του Μοναστηριού, έμεινε έκπληκτος όταν βρήκε μια αόρατη δύναμη να εμποδίζει τον δρόμο του, και ήταν σαν ένα πέτρινο τοίχος, να είχε σταθεί μπροστά στην πύλη. Μετά από πολλές μάταιες απόπειρες, αναγκάστηκε να δώσει την εικόνα στην ηγουμένη, εξομολογώντας την πρόθεση του.Η ηγουμένη, με δάκρυα ευγνωμοσύνης δόξασε το Θεό και την Παρθένα Μητέρα Του. Από εκείνη την ημέρα, η Αγία εικόνα παρέμεινε στο Μοναστήρι και τυγχάνει μεγάλου σεβασμού.
Όταν ο Θεόδωρος επέστρεψε στο Μοναστήρι, αυτά τα γεγονότα τον έβαλαν σε πειρασμό να κρατήσει την πολύτιμη εικόνα για τον εαυτό του, και αποφάσισε να παρακάμψει τη Σεντνάγια και να πλεύσει πίσω στην Αίγυπτο. Ωστόσο, το πλοίο δεν ήταν σε θέση να βάλει πλώρη, γιατί προέκυψε μια σφοδρή καταιγίδα και φαινόταν αναπόφευκτο ότι το πλοίο θα βούλιαζε. Η συνείδηση του τον κέντρισε, και γρήγορα εγκατέλειψε το πλοίο και επέστρεψε πίσω στη Σεντνάγια.Αφού πέρασε τέσσερις μέρες στο Μοναστήρι, τον συνέπαιρνε πάλι μία ακατανίκητη επιθυμία να κάνει την εικόνα της Θεοτόκου δική του. Ζήτησε συγγνώμη από την ηγουμένη, και προσποιείται ότι δεν μπόρεσε να αγοράσει τη απαιτούμενη εικόνα, και στη συνέχεια, αποφάσισε να εγκαταλείψει κρυφά το Μοναστήρι. Το επόμενο πρωί, καθώς ήταν έτοιμος να ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής στη χώρα του και πλησίασε την πύλη του Μοναστηριού, έμεινε έκπληκτος όταν βρήκε μια αόρατη δύναμη να εμποδίζει τον δρόμο του, και ήταν σαν ένα πέτρινο τοίχος, να είχε σταθεί μπροστά στην πύλη. Μετά από πολλές μάταιες απόπειρες, αναγκάστηκε να δώσει την εικόνα στην ηγουμένη, εξομολογώντας την πρόθεση του.Η ηγουμένη, με δάκρυα ευγνωμοσύνης δόξασε το Θεό και την Παρθένα Μητέρα Του. Από εκείνη την ημέρα, η Αγία εικόνα παρέμεινε στο Μοναστήρι και τυγχάνει μεγάλου σεβασμού.
Μια ενδιαφέρουσα ιστορία που συνέβη όταν ο Σαλαντίν πολεμούσε τους Σταυροφόρους το δωδέκατο αιώνα μ.Χ. Τα πεινασμένα του στρατεύματα εισέβαλαν στο Μοναστήρι της Σεντνάγια και πήραν στην κατοχή τους όλα τα αποθέματα τροφίμων και εφόδια που βρέθηκαν εκεί. Ωστόσο, κατά την φόρτωση των εφοδίων πάνω στη πλάτη των αλόγων και καμήλων, τα άλογα και οι καμήλες αρνήθηκαν να κινηθούν ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπάθησε ο Σαλαντίν. Τελικά, αναγκάστηκε να ξεφορτώσει όλα τα αποθέματα τροφίμων και να τα επιστρέψει στους νόμιμους κατόχους προτού να μπορέσει να προχωρήσει.
Σήμερα η Μονή της Παναγίας της Σεντνάγια στη Συρία είναι το δεύτερο πιο σημαντικό Χριστιανικό προσκύνημα στη Μέση Ανατολή μετά την Ιερουσαλήμ, από την άποψη του αριθμού των επισκεπτών.Η αύξηση της σημασίας και της δημοτικότητας του Μοναστηριού οφείλεται στα πλήθος και απεριόριστα θαύματα που συμβαίνουν με τη μεσολάβηση της Θεοτόκου.
Σήμερα η Μονή της Παναγίας της Σεντνάγια στη Συρία είναι το δεύτερο πιο σημαντικό Χριστιανικό προσκύνημα στη Μέση Ανατολή μετά την Ιερουσαλήμ, από την άποψη του αριθμού των επισκεπτών.Η αύξηση της σημασίας και της δημοτικότητας του Μοναστηριού οφείλεται στα πλήθος και απεριόριστα θαύματα που συμβαίνουν με τη μεσολάβηση της Θεοτόκου.
Στη Μονή της Σεντνάγια, υπάρχει και μια εικόνα της Παναγίας με το βρέφος της τον Ιησού ζωγραφισμένη από τον Απόστολο Λουκά τον Ευαγγελιστή τον 1 ο αιώνα μ.Χ.Η εικόνα αυτή ονομάζεται "Σιαγκούρα" που σημαίνει "Η ξακουστή". Η εικόνα αυτή φυλάσσεται σε ένα σκοτεινό δωμάτιο στο πάνω μέρος του Μοναστηριού και πρέπει κάποιος να βγάλει τα παπούτσια του για να εισέλθει.Πολλές γυναίκες, τόσο Χριστιανές όσο και Μουσουλμάνες διανυκτερεύουν σε αυτό το δωμάτιο και όλη νύχτα προσεύχονται στην Παναγία να τους στείλει ένα παιδί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου