Πως αποτράπηκε νέο χουντικό πραξικόπημα πριν 30 χρόνια !

Ντοκουμέντα-φωτιά για τη δράση χουντικών πυρήνων φέρνει στο φως το "Εθνος της Κυριακής" σε ρεπορτάζ του Δήμου Βερύκιου. Σύμφωνα με τις εκθέσεις του μηχανισμού παρακολούθησης που είχε συστήσει στο στράτευμα ο τότε υπουργός Αμυνας Ευ. Αβέρωφ, οι "επίλεκτοι" χουντικοί αξιωματικοί συνέχισαν να δρουν ακόμη και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '80

Πλοκάμια στο στράτευμα κατόρθωνε να συντηρεί επί μία δεκαετία και πλέον ομάδα που είχε ευθεία αναφορά στον Δ. Ιωαννίδη. Το ενδιαφέρον της εστιαζόταν κυρίως στη Σχολή Ευελπίδων, απ" όπου προσδοκούσε να αντλήσει μελλοντικά της στελέχη. Αυτό προκύπτει από έγγραφα που φέρουν την υπογραφή του Ευάγγελου Αβέρωφ, όταν ήταν υπουργός Αμυνας την πρώτη μεταδικτατορική περίοδο (1974-1981).

Το θέμα προσπάθησε να "επικαιροποιήσει" η γερμανική λαϊκή εφημερίδα "Bild" επικαλούμενη έκθεση της CIA. Η έκθεση αυτή δεν αναφέρεται σε πιθανό πραξικόπημα αλλά στον κίνδυνο μιας αποσταθεροποίησης, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί από τυχόν αναταραχές που θα ξεσπάσουν στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Ουδείς εχέφρων στην Ελλάδα είναι δυνατό να θεωρεί υπαρκτό τον κίνδυνο αντιδημοκρατικής εκτροπής στη σημερινή Ελλάδα.

ΔημοκρατικοίΣτρατιωτικοί σταθερά προσηλωμένοι στα δημοκρατικά ιδεώδη, που κατά τη διάρκεια της χούντας είχαν εξοστρακιστεί, όταν επανήλθαν στην ενεργό υπηρεσία, από τις πρώτες κιόλας μέρες της μεταπολίτευσης βοήθησαν τον Ευ. Αβέρωφ να εξαρθρώσει τους πρώτους χουντικούς πυρήνες, να αποτρέψει το "πραξικόπημα της πιτζάμας" και να θέσει σε λειτουργία ένα σύστημα παρακολούθησης των χουντικών που συνέχιζε να προσφέρει υπηρεσίες μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του "80.

Αυτοί οι δημοκρατικοί θύλακοι που δημιουργήθηκαν εντός του στρατεύματος παρακολουθούν στενά τις ομάδες και τις μετακινήσεις όλων όσοι είχαν αποφοιτήσει από τη Σχολή Ευελπίδων μέχρι το 1986 και είχαν μυηθεί στους χουντικούς πυρήνες.

Πριν από δύο μήνες οι συγκεκριμένοι, απόστρατοι σήμερα, απέστειλαν "απόρρητη επιστολή" στην πολιτική ηγεσία με τίτλο "?περί χούντας, από το χτες στο σήμερα". Σε αυτή γίνεται ιστορική αναφορά στα μεταπολεμικά πραξικοπήματα και τις κινήσεις που έγιναν εντός του ελληνικού στρατεύματος.

Σε πολλές επισημάνσεις τους στηρίζονται στο αρχείο του Ευ. Αβέρωφ και του Α2 του ΓΕΣ, που μέχρι το 1986 παρακολουθούσαν τους πυρήνες της Ομάδας Ιωαννίδη! Στην επιστολή τους επισυνάπτουν "Δελτία Παρακολούθησης" του 1981 που φέρουν την υπογραφή του Ευ. Αβέρωφ, καθώς και λίστες ονομάτων που είχαν μυηθεί στους χουντικούς πυρήνες.

Φυσικά, θα ήταν άδικο και επικίνδυνο να μπει η ταμπέλα του "χουντικού" σε όλους όσοι πριν από 40 χρόνια, στα πρώτα χρόνια της στρατιωτικής τους καριέρας, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες εντάχθηκαν στους πυρήνες της Ομάδας Ιωαννίδη. Ωστόσο η ιστορία και η προσωπική διαδρομή του καθενός καθορίζεται από τις επιλογές που κάνει σε κρίσιμες στιγμές της ζωής?

Μέχρι το 1986, που λειτουργούσε επισήμως, από το Α2 του ΓΕΣ προκύπτει ότι η Ομάδα Ιωαννίδη στρατολογούσε από κάθε τάξη της Σχολής Ευελπίδων 60 έως 70 άτομα. Τους κατηύθυνε στο Πεζικό και από εκεί επιλέγονταν οι 10 καλύτεροι, το "αλάτι της γης" όπως χαρακτηριστικά έλεγαν, για να γίνουν καταδρομείς.

Οι μυημένοι στους πυρήνες της ομάδας καθ" όλη τη διάρκεια της στρατιωτικής τους καριέρας παρατηρείται ότι είχαν αλληλοϋποστήριξη. Λειτουργούσαν ως τεκτονική στοά. Καταλάμβαναν θέσεις "κλειδιά" (ΓΕΣ - Ρόδο, Κω, Λήμνο, Εβρο) εξασφαλίζοντας μια λαμπρή καριέρα που τους οδηγούσε στα ανώτατα αξιώματα!

ΤΟ "ΚΙΝΗΜΑ" ΤΟΥ 1975Πώς αποτράπηκε το "πραξικόπημα της πιζάμας"

Μετά την πτώση της δικτατορίας του Ιωαννίδη και πριν από τη δίκη των ηγετών της, μια ομάδα αξιωματικών με πρωτεργάτες τους ταξίαρχους Νικόλαο Ντερτιλή και Ανδρέα Κονδύλη, τους αντισυνταγματάρχες Ιωάννη Στειακάκη, Ιωάννη Μανουσακάκη και τους ταγματάρχες Αριστείδη Παλαΐνη, Αθανάσιο Περδίκη και Παρασκευά Μπόλαρη, σχεδίαζε στρατιωτικό κίνημα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα με στόχους την παραίτηση της κυβέρνησης του Κ. Καραμανλή, την επάνοδο της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (από το οποίο είχε αποχωρήσει μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο) και την απελευθέρωση του πρώην δικτάτορα ταξίαρχου Δημήτρη Ιωαννίδη.

Συλλήψεις
Η κίνηση αποκαλύφθηκε στις 24 Φεβρουαρίου του 1975 πριν από την ενεργοποίησή της και διατάχθηκε η σύλληψη 37 αξιωματικών. Ο υπ. Εθνικής Αμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ αποκάλεσε την κίνηση "πραξικόπημα της πιζάμας" επειδή οι περισσότεροι από τους κινηματίες συνελήφθησαν την ώρα του ύπνου. Μέσα σ" αυτό το κλίμα της εποχής, όλα τα πολιτικά κόμματα διατηρούσαν επί χρόνια μηχανισμούς "επαγρύπνησης", δηλαδή οργανωτικές μορφές για το πέρασμα στην παρανομία, στην περίπτωση που επανακάμψουν οι χουντικοί.

Σύμφωνα με στρατιωτικούς παρατηρητές, η "αυτορρύθμιση" του σώματος των αξιωματικών, με τη "μετάλλαξη" των μικρομεσαίων χουντικών σε "νομιμόφρονες", ήταν η μέθοδος που χρησιμοποίησαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ για τον έλεγχο του στρατού. Τη διαδικασία αυτή περιέγραψε αναλυτικά ο Ευ. Αβέρωφ κατά την ενημέρωση της Βουλής για το "πραξικόπημα της πιζάμας", στις 28/2/1975: "Πρέπει να πείσουμε όλους αυτούς τους καλόπιστους φλογερούς νέους αξιωματικούς ότι από εκεί ήταν η εγωπάθεια και αι πομφόλυγες, η πατριδοκαπηλεία και τελικά η εθνική ταπείνωσις, και ότι απ" εδώ είναι η αλήθεια, η φιλελευθέρα παράδοσις, το φως το ελληνικόν (...). Προσωπικώς έχω εξηγήσει τα δεδομένα της χθες και της σήμερον εις σαφώς περισσοτέρους των 10.000 αξιωματικών, μαθητών Σχολών και Ανθυπασπιστών".

Υποπτες κινήσεις
Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής, κατά τον Ευ. Αβέρωφ, ήταν οι "ελάχιστοι" επίδοξοι πραξικοπηματίες "να συναντούν παντού άρνησιν, έτσι ώστε μερικοί να μας πληροφορούν περί των υπόπτων κινήσεων". Χάρη σ' αυτή την εσωτερική πληροφόρηση εξαρθρώθηκε στις 24/2/1975 το "πραξικόπημα της πιζάμας", με 37 προληπτικές συλλήψεις και την αποστρατεία άλλων 150 αξιωματικών. Αυτό όμως που δεν αποκάλυψε ποτέ ο Ευ. Αβέρωφ ήταν η ομάδα που είχε δημιουργηθεί με εντολή του στο υπ. Εθνικής Αμυνας, η οποία παρακολουθούσε, και ενημέρωνε για κάθε κίνηση που έκαναν οι χουντικοί αξιωματικοί. Ο μηχανισμός Αβέρωφ που παρέμεινε ενεργός και την πρώτη πενταετία του ΠΑΣΟΚ χαρτογραφούσε αξιωματικούς που έφταναν μέχρι και την τάξη 1986.

Ακόμη και μέσα από τη φυλακή
ο Ιωαννίδης καθοδηγούσε

ΑΠΕΤΡΕΨΑΝ ΕΚΤΡΟΠΗ ΤΟ 1981
Η εξάρθωσή της από τον μηχανισμό "ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ"

Από τις αρχές του 1981, και ενώ το ΠΑΣΟΚ κάλπαζε προς την εξουσία, τα "σταγονίδια" της Ομάδας Ιωαννίδη προετοίμαζαν πραξικόπημα, το οποίο στις 26 Φεβρουαρίου του 1981 εντόπισε ο μηχανισμός παρακολούθησης του Ευ. Αβέρωφ.

Τα "Δελτία Πληροφοριών" που συνέτασσε ο μηχανισμός παρακολούθησης με το ψευδώνυμο "ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ" και εν συνεχεία σχολίαζε ιδιοχείρως ο Ευ. Αβέρωφ είναι άκρως αποκαλυπτικά.

Ο "κατάσκοπος" του μηχανισμού Αβέρωφ συναντάται στις 26 Φεβρουαρίου του 1981 με τον χουντικό απόστρατο υπολοχαγό Σ.Χ., ο οποίος του ζήτησε συγνώμη για την ακύρωση του ραντεβού που είχαν προγραμματίσει τρεις μέρες πριν (23 Φεβρουαρίου) στον Αγιο Παντελεήμονα.

Οι χουντικοί έκαναν πρόβα για το επικείμενο πραξικόπημα. "Αυτά που εγένοντο την Δευτέρα αποσκοπούσαν εις τον έλεγχον της ετοιμότητός μας και διαπιστώσαμε ότι η παρουσία της ΣΣΕ (Σχολή Ευελπίδων) ήτο 100% (εννοών ότι ήσαν και άλλοι εκ της Σχολής που ελάμβαναν μέρος), ενώ εις άλλας Μονάδας η παρουσία των μυημένων ήτο μικροτέρα".

Οι διοικητές των Μονάδων δεν εμπιστεύονται τους αξιωματικούς και όπως αναφέρει ο απόστρατος Σ.Χ., "εις μονάδα Πεζοναυτών αφηρέθησαν οι συσσωρευταί από τα οχήματα και τα πυρομαχικά διότι εφοβούντο ενέργειαν των αξιωματικών της Μονάδος".

Παρά τη χαμηλή παρουσία των μυημένων στις διάφορες Μονάδες κατά την πρόβα της 23ης Φεβρουαρίου του 1981, ο χουντικός απόστρατος εκτιμά ότι "έχομε την δύναμιν να ενεργήσωμεν και ότι ο καιρός πλησιάζει"!

Ο κεντρικός σχεδιασμός του πραξικοπήματος έχει ως εξής: "Ο αντισυνταγματάρχης Πεζικού Ε.Κ. (έφτασε πολύ ψηλά) χαίρει της εκτιμήσεώς μας και θα αναλάβη το Σύνταγμα των Ευελπίδων. Ομοίως ο λοχαγός Κ. και οι υπολοχαγοί Β.Ο. και Ν.Σ., διότι αυτοί είναι σίγουροι δικοί των".

Ο μηχανισμός παρακολούθησης ενημερώνει τον Ευ. Αβέρωφ και προτείνει την απομάκρυνση από τη Σχολή Ευελπίδων των μυημένων αξιωματικών και την απόκτηση επαφής με τους αξιωματικούς στους οποίους δεν είχαν εμπιστοσύνη οι χουντικοί.

Ο Ευ. Αβέρωφ συμφωνεί και ιδιοχείρως σχολιάζει "πρωτίστως αυτό και μάλιστα το ταχύτερον".

Σχεδόν 40 μέρες μετά την πρώτη συνάντηση, στις 4 Απριλίου του 1981 ο "πράκτορας" του Ευ. Αβέρωφ συναντάται για δεύτερη φορά με τον απόστρατο χουντικό Σ.Χ.

Ο χουντικός αγωνιά για τις εκλογές και το ενδεχόμενο εκλογής του ΠΑΣΟΚ: "Αν γίνουν εκλογές θα βγει ο Παπανδρέου και τότε θα ξεχυθούν στους δρόμους οι οπαδοί του για να επιβάλουν τη νέα κατάσταση, έστω και εάν δεν έχει βγει με πλειοψηφία. Θα έλθουν στα στρατόπεδα οι κομισάριοι και τότε ποιος θα διοικεί;".



Ο Ευ.Αβέρωφ είχε δημιουργήσει
δίκτυο παρακολούθησης χουντικών



Οι χουντικοί νιώθουν τον ασφυκτικό κλοιό του Αβέρωφ, παρ" όλα αυτά επιμένουν να κάνουν το πραξικόπημα για να μην έρθει ο Ανδρέας: "Θα πρέπει να ξέρεις ότι γνωρίζουν τις κινήσεις μας και θα μπορούσαν να μας συλλάβουν, αλλά δεν το κάνουν αυτό διότι θα καταρρεύσουν αμέσως, υπό την πίεση του Παπανδρέου... Πολλές φορές λαμβάνουν μέτρα σαν να μας προειδοποιούν ?εδώ είμαστε, καθίστε καλά...".

Παρ" όλα αυτά οι χουντικοί προετοιμάζονται για το πραξικόπημα: "Σε περίπτωση που πρόκειται να κινητοποιηθούμε θα σε πάρω τηλέφωνο και θα σου πώς να πάρεις και το βιβλίο μαζί σου. Το σημείο το καθορίζουμε από τώρα... Και καλά θα είναι πριν τις 11 το βράδυ να είμαστε στο διαμέρισμα για λήψιν οδηγιών".

Το σχέδιο θα είναι "κίνησις Αλεξιπτωτιστών από τον Ασπρόπυργο, Σχολή Πυροβολικού, ΚΕΣΑ. Εμείς θα είμαστε εφεδρεία για δύο ή τρεις μέρες.

Ο "ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ" προτείνει να γίνει σύσκεψη του Α2 του ΓΕΣ με την ΕΥΠ και το υπουργείο Αμυνας για την παρακολούθηση και επισήμως των πυρήνων της Ομάδας Ιωαννίδη. Ο Ευ. Αβέρωφ ιδιοχείρως αναφέρει "συμφωνώ και επαυξάνω" για την πραγματοποίηση της κοινής σύσκεψης.