Η ανακατασκευασμένη ιστορική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας |
Είναι εύλογο το ξεχωριστό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν σ΄ εμάς τους Έλληνες οι δραματικές ραγδαίες εξελίξεις στην Αίγυπτο, λόγω της αγωνίας μας για την τύχη των πολυπληθών εκεί Ελληνικών Κοινοτήτων, του Ελληνοορθόδοξου Πατριαρχείου της Αλεξάνδρειας αλλά και των πολλών ελληνικών ιδρυμάτων και εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε αυτή την αραβική χώρα. Γιαυτό και δημοσιεύουμε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία που είχε κάνει ο Αιγυπτιώτης Έλληνας της Αλεξάνδρειας, Στέφανος Ταμβάκος, πρόεδρος του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) και επιτυχημένος επιχειρηματίας, με θέμα: «Ο Ελληνισμός στην Αίγυπτο και Μέση Ανατολή - Παρελθόν, παρόν και μέλλον».
Η ομιλία είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη, στις 23 Μαίου 2009, στην διεπιστημονική ημερίδα «Ελληνική και Αραβική Διασπορά», που είχαν διοργανώσει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Ίδρυμα μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Ο Ελληνικός Ναυτικός Όμιλος Αλεξάνδρειας |
«Επιτρέψτε μου καταρχάς να συγχαρώ θερμά τους διοργανωτές της Ημερίδας. Πρόκειται για μία επίκαιρη συζήτηση σχετικά με την μετανάστευση. Την εκατέρωθεν μετανάστευση, υποδοχή και κοινωνική ένταξη 2 λαών με μακρά Ιστορία, των Ελλήνων και του Αραβικού κόσμου. Βέβαια αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Αραβικός κόσμος είναι χωρισμένος τα τελευταία 100 χρόνια σε μία σειρά μικρών και μεγαλυτέρων κρατών με τις δικές τους ιδιαιτερότητες και σημασία.
Παρουσία οικονομική, πολιτιστική και ανθρώπινη
Πρώτον, την οικονομική-γεωπολιτική, δεύτερον την πολιτιστική και τρίτον την ανθρώπινη. Και οι τρεις αυτές μορφές επιρροής διαπερνούν τον χρόνο και την ίδια την Ιστορία και φθάνουν ως τις μέρες μας, έχοντας μεταφέρει το στίγμα ύπαρξης του Ελληνισμού στην Αίγυπτο και την Μέση Ανατολή γενικότερα. Εάν έχουμε κάτι να κερδίσουμε από αυτές τις διαπιστώσεις είναι η προσπάθεια να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον και να μην το αφήσουμε στο τυχαίο πέταγμα μίας πεταλούδας από την μακρινή Κίνα και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει σε μας.
Θα γίνω λίγο περισσότερο περιγραφικός για την εξυπηρέτηση των νοημάτων.
Το σχολικό θέατρο "Αίθουσα Ιουλίας Σαλβάνου" στην Αλεξάνδρεια |
Η παρουσία μας καταγράφεται ακόμα και από ξένους. Ο άγγλος κυβερνήτης της Αιγύπτου τόνιζε σε αναφορά του προς το Φόριν Όφφις την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα ότι "Εάν υπάρχει ένας λαός που θα μείνει σε αυτή την χώρα είναι ο Έλληνας. Πάντα ακούραστος και πολυμήχανος, έχει μπολιαστεί με το ντόπιο στοιχείο. Δεν θα τον δεις μόνο στις λέσχες και τον ναυτικό όμιλο, αλλά θα τους δεις να κυριαρχούν από το τραπεζικό κλάδο, μέχρι ως μικροπωλητές στην Άνω Αίγυπτο και τα βάθη του Σουδάν.."
Το Ελληνικό προξενείο Αλεξάνδρειας στεγάζεται στο πρώην Μπενάκειο |
Οι Μπενάκηδες, ο Αβέρωφ, ο Χωρέμης
Ο Μέγας Ευεργέτης, Γεώργιος Αβέρωφ(1818-1899) |
Ήταν και παραμένει μία βαθιά σχέση πολιτιστικής και πολιτισμικής όχι ανταλλαγής αλλά θα έλεγα έρωτα. Από τα χρόνια λοιπόν του Αλέξανδρου και της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, την εποχή που ο ίδιος ο Ισκάντερ, ο "κατακτητής" της Ανατολής πήγε στα φαραωνικά Ιερατεία, από την εποχή που η θεά Ίσις λατρεύτηκε στην Κεντρική Μακεδονία, μέχρι την εποχή του Τσίρκα, του Καβάφη, ο διάλογος και η επαφή των δύο αρχέγονων πολιτισμών παραμένει μία σχέση δυνατή, ερωτική όπως έλεγε ο αείμνηστος Σαλονικιός, Κωστής Μοσκώφ.
Το εξωτερικό του σπιτιού του Κ.Καβάφη, έγινε Μουσείο χάρη στις προσπάθειες του Κ.Μοσκώφ |
Η παρουσία του Ελληνισμού σε όλα τα επίπεδα
Σ' αυτό συνέβαλε και η παρουσία του Ελληνισμού σε όλα τα επίπεδα της αστικής ζωής της Αιγύπτου πριν αλλά και μετά το 1952. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ελληνισμός της Αιγύπτου ήταν "αβάν γκάρντ" τόσο στην πολιτική, όπου αριστερές ιδέες και κινήματα διαμορφώθηκαν πριν από 100 περίπου χρόνια όσο και στις τέχνες, όπου έως και την δεκαετία του 60 οι παραστάσεις των αθηναϊκών θιάσων έκαναν πρεμιέρα στην Αλεξάνδρεια.
Ολόκληρος ο παραπάνω κόσμος υπήρξε αποτέλεσμα των συνθηκών από το 1805 έως το 1962-63. Ενάμισης αιώνας που διαβάζουμε στα βιβλία, 150 χρόνια που έφεραν τον μοντέρνο κόσμο, που δημιούργησαν το Ελληνικό Κράτος, που πέρασαν από πάνω του 2 Παγκόσμιοι Πόλεμοι, ένας Ψυχρός. Που έφεραν την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, και την κρίση στην Μέση Ανατολή.
Αλίμονο, όμως. Δεν είναι μοναχά άσκηση και αποτέλεσμα γεωπολιτικής ο Ελληνισμός στην Μέση Ανατολή. Είναι και μία ανθρώπινη ιστορία.
Όταν αρχές του 20ου αιώνα ο παππούς μου, μικρό παιδί τότε, ξεκίνησε από την Λήμνο, σκοπός του ήταν ένα καλύτερο αύριο. Αγωνίστηκε, κουράστηκε, αγόρασε ένα μικρό μαγαζάκι, σε συνέχεια το διπλανό, και το άλλο παραπέρα? 2 γενιές αργότερα, ο ξάδερφός μου και εγώ διευθύνουμε ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια τροφών σε όλη την Αίγυπτο. Γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε εκεί όπως και οι γονείς μας. Η σχέση μας με τον τόπο και τα αδέρφια μας τους Αιγυπτίους είναι συναισθηματική, αδερφική. Εκεί παντρευτήκαμε και εμείς, εκεί γεννήθηκαν τα παιδιά μας, εκεί κλάψαμε τους γονείς μας. Η σχέση είναι βιωματική.
Οι νεότερες γενιές Ελλήνων στη Μέση Ανατολή
Το προεδρείο του ΣΑΕ Αφρικής και Μέσης Ανατολής |
Την προηγούμενη εβδομάδα επέστρεψα από την Βυρηττό, όπου είχα συναντήσεις με την Ομογένεια. Ο Ελληνισμός του Λιβάνου, είναι ιστορικός και αξιοπρόσεκτος. Σήμερα αποτελείται από περίπου 3000 άτομα, απόγονους προσφύγων του 22' από την Μικρασία. Όλη η Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού ένα κουβάρι ξετυλίγει, της Ελληνικής Ιστορίας. Εκεί λοιπόν, ανθεί ακόμα και σήμερα ο Ελληνισμός, με μικτούς γάμους Ελλήνων με Λιβανέζες και το αντίστροφο. Οι Έλληνες του Λιβάνου όταν έφτασαν εκεί βρήκαν ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον αστικής κουλτούρας και πολυθρυσκευτικό με περίπου 17 θρησκείες ή αιρέσεις των κύριων θρησκειών. Μάλιστα, σήμερα υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την Ελληνική Κοινότητα για την δημιουργία ενός σύγχρονου Πολιτιστικού Κέντρου, ώστε να ικανοποιήσει την ζήτηση που υπάρχει για τον Ελληνικό πολιτισμό, και προέρχεται από την αγάπη των Λιβανέζων.
Η 2η Περιφερεειακή Συνέλευση του ΣΑΕ Αφρικής-Μ.Ανατολής που έγινε στην Αλεξάνδρεια 10-14 Οκτωβρίου 2008 |
Δεν πήγαν ως κατακτητές οι Έλληνες
Σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή ο Ελληνισμός δεν θεωρήθηκε ποτέ κατακτητής. Ο αραβικός λαός στις χώρες υποδοχής μας αγκάλιασε σαν φίλους. Ο Έλληνας, ούτε αφομοιώθηκε αλλά ούτε και ξεχώρισε. Μπόρεσε και μπορεί ακόμα και σήμερα να ζει στην αραβική κοινωνία σεβόμενος τα ήθη και έθιμα, συμμετέχοντας στις εξελίξεις τους κράτους υποδοχής, και μεταφέροντας τον Ελληνικό Πολιτισμό, την μουσική τα γράμματα και τις τέχνες. Το παράδειγμα του Λιβάνου, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, το συναντάμε με τον έναν ή άλλο τρόπο σε όλες τις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Το ενδιαφέρον της Ελληνικής Πολιτείας είναι γνωστό και προς την σωστή κατεύθυνση. Τα μέσα που διαθέτει στηρίζει τις Ελληνικές Κοινότητες και συλλόγους, ώστε να συνεισφέρει και το ίδιο το Ελληνικό Κράτος στην υποστήριξη του Απόδημου Ελληνισμού σε μία παραδοσιακά φίλια γεωγραφική ζώνη, με ιστορικούς δεσμούς και στρατηγική σημασία.
Το διόροφο τραμ της Αλεξάνδρειας |
Η εξασφάλιση του μέλλοντος
Η παραλιακή λεωφόρος της Αλεξάνδρειας |
Οι απόφοιτοι του Τμήματος Θετικών Επιστημών του Αβερώφειου Γυμνασίου Αλεξάνδρειας, λίγο πριν την αποφοίτησή τους το 1960 |
Χρειάζεται μία σοβαρή πολιτική υλοποίησης στόχων. Στόχων όπως η χρησιμότητα των κτιρίων μας, χρησιμότητα που θα επιτρέψει στο σύνολο της Παροικίας μας, ανεξάρτητα ηλικίας να συμμετέχει, που θα δώσει την δυνατότητα στο Μητροπολιτικό μας κέντρο, την Ελλάδα μας, να θεωρήσει τους χώρους μας εν δυνάμει Κέντρα Πολιτισμού, Εργαστήρια προσφοράς και γνώσης, ταυτόχρονα δε, θα ωφελήσει τον αδελφό αραβικό λαό, που τόσο έχουμε αγαπήσει και τόσο μας έχει αγαπήσει.
Το Ζερβουδάκειο κτήριο του Αβερώφειου Γυμνασίου Αλεξάνδρειας |
Με το βλέμμα στο μέλλον
Με το βλέμμα πλέον στο μέλλον, θα ήθελα να ολοκληρώσω τονίζοντας τα εξής. Έχουμε μάθει, εμείς που ζούμε στα αραβικά κράτη, να συμβιώνουμε με άλλες θρησκείες και πολιτισμούς. Το μέλλον για την Μέση Ανατολή είναι καλό. Ήδη ακόμα και σήμερα υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για πραγματικές επενδύσεις. Μάλιστα, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η φετινή διεθνής οικονομική κρίση δεν έχει επηρεάσει ιδιαίτερα την καθημερινότητα στην Μέση Ανατολή. Όλοι ευχόμεθα, η συνέχεια στις όμορφες χώρες όπου ζούμε να συνεχιστεί ομαλά και να αποφευχθούν ακραίες τάσεις.
Όσοι διατηρήσαμε και αναπτύξαμε την επιχειρηματική και κοινωνική μας θέση στην Μέση Ανατολή, το πετύχαμε νιώθοντας την χώρα αυτήν επιχειρηματική μας πατρίδα, "όπου γης , και πατρίς", και όχι μόνο. Δεν δειλιάσαμε να επενδύσουμε, να συμμετέχουμε, να προσφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο και την ανάπτυξη της χώρας όπου ζούμε. Η Ελλάδα σαφώς είναι η Πατρίδα μας?. εκεί όπου δραστηριοποιούμαστε όμως είναι η ζωή μας όλη».
Το πάλαι ποτέ ελληνικό νοσοκομείο "Θεοχάρης Κότσικας" της Αλεξάνδρειας |
Ο Στέφανος Π. Ταμβάκης γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου του 1952 στην Αλεξάνδρεια. Φοίτησε στο Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξάνδρειας και στην συνέχεια μετέβη στην Αγγλία όπου σπούδασε στο Cambridge University, Γλώσσα και Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εκτός από την μητρική του γλώσσα μιλά την Αραβική, Αγγλική και Γαλλική.
Το 1976 επέστρεψε στην Αίγυπτο και ανέλαβε μαζί με τον ξάδερφο του Στέφανο Θ. Ταμβάκη, την οικογενειακή επιχείρηση παρασκευής και παραγωγής τροφίμων St'George's est. 1905, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Η είσοδος του στα κοινά έγινε το 1976, με την εκλογή του στο Διοικητικό Συμβούλιο του Φιλανθρωπικού Σωματείου Αισχύλος-Αρίων, ακολουθώντας την πορεία του πατέρα του Παύλου Ταμβάκη, ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του συγκεκριμένου Σωματείου.
Το 1984 εκλέγεται Κοινοτικός Επίτροπος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας. Πρώτο του μέλημα ήταν η αναδιοργάνωση και ανάπτυξη του Κοινοτικού Γηροκομείου Κανισκέρη . Αντωνιάδη.
Ο Στ.Ταμβάκης με τον Διοικητή της Αλεξάνδρειας Αμπντέλ Σαλάμ Ελ Μαγκούμπ |
Οι άριστες σχέσεις του με την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση και η στενή συνεργασία με τους Κυβερνήτες της Αλεξάνδρειας αποτελούν καίριο παράγοντα για την προώθηση ζητημάτων που αφορούν την Παροικία και τον Ελληνισμό.
Η προοπτική της διατήρησης και διαιώνισης της ελληνικότητας στους χώρους της Ελληνικής Κοινότητας αποτελεί κίνηση στρατηγικής σημασίας για τον Ελληνισμό της Αιγύπτου με βάθος χρόνου, η οποία θα θεμελιώσει την Ελληνισμό στην πόλη του Αλεξάνδρου, εκσυγχρονίζοντας την πανάρχαια παρουσία του στην χώρα του Νείλου.
Το 1995 εκλέγεται Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, Συντονιστής Ασίας . Αφρικής και επανεκλέγεται ομόφωνα 3 (τρεις) συνεχόμενες φορές.
Τον Δεκέμβριο του 2001 εκλέγεται Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΣΑΕ και αναλαμβάνει να συντονίσει και να αναπτύξει θέματα που αφορούν την Νεολαία και την Παιδεία. Κυριότερος τομέας ευθύνης, η ανάπτυξη της επικοινωνιακής πολιτικής του οργανισμού, ώστε να γίνει γνωστό το έργο και οι δραστηριότητες του ΣΑΕ στο κοινό της Ελλάδος, Κύπρου και Ελληνικής Διασποράς.
Τον Μάιο του 2003 εκλέγεται μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος .Αλέξανδρος Ωνάσης.. Η συνεργασία του με το Ίδρυμα χρονολογείται από τον καιρό της Προεδρίας του στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας.
Τον Δεκέμβριο του 2003 επανεκλέγεται Αναπληρωτής Πρόεδρος ΣΑΕ.
Τον Δεκέμβριο του 2006 εκλέγεται Πρόεδρος του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου